Zarówno właściciele dużych biznesów, jak i początkujący przedsiębiorcy, mogą skorzystać z wielu udzielanych przez naszych ekspertów porad i zagłębić się w lekturze ciekawych artykułów dotyczących franczyzy. Spróbujmy jednak cofnąć się na chwilę do podstaw i odpowiedzieć na pytanie, czym właściwie jest sieć franczyzowa, czego wymaga od franczyzodawcy i kiedy warto skorzystać z takiego modelu działalności.
System franczyzowy tworzą podmioty zwane franczyzodawcą oraz franczyzobiorcą. Są niezależne od siebie pod względem prawnym i finansowym, lecz prowadzą stałą, ścisłą współpracę. Odbywa się ona na zasadach ustalanych przez franczyzodawcę. Obie strony podpisują dokument, jakim jest umowa franczyzowa, w której zobowiązują się do współpracy na określonych warunkach. Franczyzobiorca może korzystać z nazwy handlowej franczyzodawcy oraz takich elementów, jak znaki towarowe, know-how, wiedza techniczna, a także zyskuje stałą pomoc handlową i techniczną od franczyzodawcy. W zamian musi uiszczać na rzecz drugiej ze stron świadczenia finansowe w formie pośredniej lub bezpośredniej. Polskie sieci franczyzowe przeważnie praktykują w tym zakresie rozliczenia w oparciu o określone kwoty lub procent od utargu. Stosuje się zarówno opłaty mające jednorazowy charakter, jak też regularne, np. comiesięczne.
W ten sposób powstają sieci franczyzowe działające pod jedną marką. Stwarza to możliwości zwiększania jej zasięgu i rozpoznawalności wśród klientów, a co za tym idzie, również korzyści finansowych dla franczyzodawcy. Skala działalności poszczególnych marek franczyzowych znacząco się od siebie różni. Istnieją firmy działające lokalnie, mające kilka swoich punktów franchisingowych, jak też ogólnokrajowe, a nawet międzynarodowe, w których liczbę lokali trzeba liczyć w tysiącach.
W polskim prawie umowa franczyzy należy do kategorii umów nienazwanymi, czyli takich, które nie mają szczegółowo unormowanych, odrębnych przepisów, jakie by je regulowały. W związku z tym nie da się stworzyć jednej, uniwersalnej umowy ani też nie istnieją jednolite zasady funkcjonowania, jakie mają sieci franchisingowe. Strony podejmujące współpracę w tym modelu, mają stosunkowo dużą swobodę dotyczącą ustalania zasad współpracy, o ile mieszczą się one w granicach prawa oraz zasad współżycia społecznego. Przydatny w skonstruowaniu umowy może być doradca prawny we franczyzie.
Przed franczyzodawcą stoi zadanie stworzenia atrakcyjnej i korzystnej dla obydwu stron finansowo oferty franczyzowej oraz rekrutacji potencjalnych franczyzobiorców. Wiele sieci franczyzowych podkreśla, że doświadczenie w biznesie, czy danej branży nie jest na tym etapie kluczowe. Sprawdza się podejście, zaangażowanie, czy cechy charakteru kandydata. Po przeprowadzeniu weryfikacji kandydujących osób współpraca podejmowana jest jedynie z tymi osobami, które według franczyzodawcy są gotowe na uruchomienie franczyzy.
Na etapie rozpoczynania biznesu franczyzowego przez franczyzobiorcę bardzo często franczyzodawcy oferują kompleksową pomoc – szkolenia personelu, wsparcie w znalezieniu i dostosowaniu lokalu, czy kontakty do dostawców. Do dyspozycji osoby przystępującej do współpracy przeważnie jest również opiekun lub koordynator regionalny. W trakcie współpracy ma on zadanie zarówno służyć wsparciem i być łącznikiem między franczyzobiorcą a siecią, jak też weryfikować, czy realizowane są założenia przyjęte w umowie.
Sieć franczyzowa może powstać tak naprawdę w każdej branży, o ile tylko ma to uzasadnienie i jest na to zapotrzebowanie. Przykłady można znaleźć nawet na naszym krajowym rynku, gdzie obok najpopularniejszych franczyz gastronomicznych, czy handlowych, działają np. sieci franczyzowe edukacyjne, czy z branży usług finansowych. Najliczniejsze na rynku są jednak właśnie sieci punktów gastronomicznych – pizzerie, kebaby, lokale serwujące kuchnię azjatycką. Franczyzy handlowe reprezentowane są natomiast nie tylko przez supermarkety i małe sklepy spożywcze, ale też markety budowlane, czy punkty oferujące akcesoria elektroniczne. Mniej popularna branża nie jest jednak w większości przypadków czynnikiem przekreślającym szansę firmy na otworzenie sieci franczyzowej.
Po odpowiedzeniu sobie na pytanie „sieć franczyzowa – co to jest?”, warto zastanowić się też nad tym, kto może ją założyć. Na ten ruch powinny decydować się wyłącznie firmy dobrze przygotowane. Z innych naszych artykułów szczegółowo dowiesz się więcej m.in. na temat tego, że rozwinięcie nowego systemu franczyzowego może trwać dłuższy czas, zanim sprzedasz licencję pierwszemu franczyzobiorcy. Konieczne jest przeprowadzenie rzetelnych testów pilotażowych, aby oferta sprostała oczekiwaniom rynku, a także coraz większej konkurencji. Nie należy też spieszyć się z wyborem franczyzobiorców – nie rozwiniesz sieci, jeśli nie będziesz w stanie dotrzeć oraz wyselekcjonować odpowiednich kandydatów. Nie da się uwolnić również od aspektu czysto ekonomicznego. Próg rentowności franczyzodawca może osiągnąć nawet dopiero po kilku latach od uruchomienia sieci, więc musisz mieć odpowiednio duże zaplecze finansowe.